MÖ 18. yüzyılda Anadolu’daki Kuşşara (Alacahöyük) ve Neşa (Kültepe) şehirlerinin kralı olan Anitta’ya ait metinler, Hattuşa’da bulunan en eski tarihli Hitit çivi yazısı ile yazılmış belgelerdir. Bu tablette Anitta; Kuşşara şehrinin kralı olan babası Pithana zamanında, Neşa şehrinin nasıl ele geçirildiğini anlatır.
Merkezi Anadolu’da MÖ 17. yüzyılda kurulan Hitit devletinin resmî dili olan Hititçe, Hint-Avrupa dil ailesinin köken olarak bilinen ilk ve en eski üyesidir. Hitit ismi, Tevrat’ta 48 kez görünen İbranice hēt. kökünden türemiştir. MÖ 17.-12. yüzyıllar arasına ait, çoğunluğu kültle ilgili olmak üzere 30.000 kadar Hitit çivi yazısıyla yazılmış tablet bulunmaktadır. Çivi ve hiyeroglif yazı sistemini kullanan Hititler tabletleri çivi yazısıyla; mühür, kaya anıtı ve taş blokları ise hiyeroglif yazısı ile yazmaktaydılar. Asur-Babil veya Akkad çivi yazısının bir türevi olarak gelişen Hitit çivi yazısında 375 temel çivi yazısı işareti bulunmaktadır. Hititlerin, Babillilerden kendi Hint-Avrupa dillerine uyarladıkları hece sistemli çivi yazısında; “b, d, g, h, k, l, m, n, p, r, s, t, w, y” gibi 18 tane konsonant (sessiz) ve “a, e, i, u” gibi 4 tane vokal (sesli) vardır.
Puduhepa Mührü
Bulunduğu Yer: Hattuşa (Çorum)
Dili: Anadolu Hiyeroglifi ile çivi yazısı
Tarihi: MÖ 13. yy.
Malzemesi: Kil
Çorum Arkeoloji Müzesi Koleksiyonu
Hitit İmparatorluk Çağı’na ait olan mühür baskısının iç yüzeyinde kanatlı güneş kursu altında Büyük Kral III. Hattuşili’nin hiyeroglifi, karşısında ise Kraliçe Puduhepa’nın ismi ve unvanı yer alır. Mührün etrafını tek sıra çivi yazısı çevreler. Kralla eşit haklara sahip olan Hurri kökenli Kraliçe Puduhepa; başta hukuki olmak üzere, adli ve dinî görevleri aktif bir şekilde yönetmiştir.
Anitta Tableti
Bulunduğu Yer: Hattuşa (Çorum)
Dili: Hititçe
Tarihi: MÖ 18. yy.
Malzemesi: Kil
İstanbul Arkeoloji Müzeleri Koleksiyonu
…“Bu sözleri şehrimin kapısındaki bir tablete [yazdım]. Gelecekte kimse bu tablete zarar vermeyecek. Her kim zarar verirse [Neşa’nın] düşmanı olur.”…
…“Ama sonra açlıktan kırıldığında, onların tanrıçası Halmasuit bana (şehri) teslim etti ve ben onu bir gece baskınıyla aldım. Toprağına yaban otu ektim. Benden sonra kim kral olur ve Hattuşa’yı tekrar iskan ederse, gökyüzünün Fırtına Tanrısı onu çarpsın.”…
MÖ 18. yüzyılda Anadolu’daki Kuşşara (Alacahöyük) ve Neşa (Kültepe) şehirlerinin kralı olan Anitta’ya ait metinler, Hattuşa’da bulunan en eski Hitit çivi yazısı ile yazılmış belgelerdir. Bu tablette Anitta, Kuşşara şehrinin kralı olan babası Pithana zamanında, Neşa şehrinin nasıl ele geçirildiğini anlatır.
