M.Ö. XVIII. yüzyılda Anadolu’daki Kuşşara (Alacahöyük) ve Neşa (Kültepe) şehirlerinin kralı olan Anitta’ya ait metinler, Hattuşa’da bulunan en eski tarihli Hitit çivi yazısı ile yazılmış belgelerdir. Bu tablette Anitta; Kuşşara şehri kralı olan babası Pithana zamanında Neşa şehrinin nasıl ele geçirildiğini anlatır.
Krallık merkezi İran olan Akhaimenidler Hint-Avrupa dil ailesinin bir üyesi olan Persçe’yi konuşurlardı. Akhaimenidler, M.Ö. 546 yılında Lydia Devleti’ni ortadan kaldırarak, M.Ö. 333 yılına kadar Anadolu’ya hâkim oldular. Bu süre içerisinde krallık dili olarak Persçe, halk dili olarak ise Aramice yaygınlık kazandı.
Persçe 36’sı fonetik 8’i logogram olmak üzere 44 heceli harften oluşan bir çivi yazı sistemine sahipti. Bu Pers çivi yazısı, aynı zamanda tarihte çözülen ilk çivi yazısı olup kendinden önceki diğer yazıların da çözülmesine kolaylık sağlamıştır. Persçe’de yazılmış en eski yazıt, I. Dareios’un (M.Ö. 549–485) mezarı olan; Persce, Elamca ve Babilce olarak yazılan Behistun Anıtı’dır.
Kserkses Anıtı
Bulunduğu Yer: Van Kalesi
Dili: Pers Çivi Yazısı
Tarihi: M.Ö. 486–465
“Ben, büyük kral Kserkses, krallar kralı, pek çok etnik kökene sahip toprakların kralı, bu büyük ve uzak dünyanın kralı, Kral Dareios’un oğlu, Akhaemenid”…
Van Kalesi kayalıklarında bulunan Kserkses Yazıtı Anadolu’da bilinen en önemli Persçe yazıtı olup Kserkses’in başarılarından ve zaferlerinden söz etmektedir.
