Hint-Avrupa dil ailesinin bir üyesi olan Sidecenin Anadolu kökenli Luvi dilleriyle benzer olduğu bilinmektedir. Temel kelime dağarcığı Anadolu izlerini taşır ancak Helenceden aldığı kelimeler de bulunmaktadır.
Helence (Σίδη) “nar” anlamı taşıyan Side Antik Kenti, Antalya kıyılarında bir yarımada üzerinde yer alır. Antik kaynaklara göre, Helenlerin Aiol kolu tarafından kurulmuştur. Side’ye gelen bu Helen kolonistlerin zamanla, kendi Helen kökenli dillerinin yerine, bir Luvi dili olan Sidece konuşmaya başladıkları söylenir.
Bugüne kadar ele geçen Sidece metin uzunluğu, toplamda 450 harften azdır. Sikkeler üzerinde bulunan kısa Sidece yazıtlar, MÖ 5. ve 4. yüzyıllara; taş üzerindeki yazıtlar ise büyük olasılıkla MÖ 4.-3. yüzyıllara tarihlidir. Şimdiye kadar yalnızca üç adet Sidece-Helence kısa çift dilli yazıt bulunmuş olup, bunlar sayesinde hem Sidece alfabenin büyük bir bölümü hem de diğer Sidece yazıtlar büyük oranda çözülebilmiştir.
Hint-Avrupa dil ailesinin bir üyesi olan Sidecenin Anadolu kökenli Luvi dilleriyle benzer olduğu bilinmektedir. Temel kelime dağarcığı Anadolu izlerini taşır ancak Helenceden aldığı kelimeler de bulunmaktadır. Demir Çağı Pamphyliası’nda konuşulan Helen lehçelerinden etkilenerek zenginleşen Sidece, çevresinde alfabe kullanan diğer dillerden tamamen farklı bir fonetik kullanmıştır.
Athena’ya Adak Yazıtı
Bulunduğu Yer: Side
Dili: Helence-Sidece
Tarihi: MÖ 4.-3. yüzyıl
Malzemesi: Mermer
“Athenobios’un oğlu Artemon, (Tanrıça) Athena’ya şükran adakları (bunu adadı).”
1914’te Side’de yapılan kazılar sırasında İtalyan Paribeni ve Romanelli tarafından bulunan bu yazıt 80’li yıllarda Johannes Nollé tarafından yeniden okunmuştur.
